Duaal leren: wat is de meerwaarde en hoe pak je het praktisch aan?

Jens: "Ik ben HR manager van Bilfinger ROB N.V., een technische dienstverlener in de procesindustrie. Wij zijn in het schooljaar 2016-2017 gestart met duaal leren en zijn daarvoor samenwerkingsverbanden aangegaan met 3 scholen. Sindsdien zijn er bij ons in totaal meer dan 40 leerlingen opgeleid en zijn we uitgegroeid tot een belangrijke partner binnen het duaal leren."

Sarah: "Ik ben directeur van Technicum de Londenstraat. Wij zijn een nijverheidsschool met zowel harde richtingen (carrosserie, lassen en elektriciteit,…) als enkele niche opleidingen (juweelcreatie en uurwerkmaken, …). Onze school biedt sinds schooljaar 2018-2019 ook enkele duale richtingen aan (vooral in het 7e specialisatiejaar): spuiter, carrosserie, electrotechnicus, lasser-monteerder en onderhoudsmechanicien zware bedrijfsvoertuigen."

Sarah: "Duaal leren is voor ons een verhaal waar alle partijen bij winnen. Leerlingen kunnen op het einde van hun schoolcarrière proeven van het bedrijfsleven zonder de omkadering die een school biedt te verliezen. We merken dat ze klaar zijn voor de arbeidsmarkt en ernaar verlangen om aan de slag te gaan. Door middel van duaal leren krijgen ze een zachte overgang van school naar arbeidsmarkt."

Jens: "Het systeem is ook voor ons voordelig. De leerlingen brengen aanzienlijk meer tijd op de werkvloer door en er wordt een sterke band opgebouwd tussen de leerlingen en onze medewerkers. Ze worden ingepast in de arbeidsorganisatie en werken effectief mee aan nieuwe constructies. In vergelijking met stages, waar de leerling slechts enkele weken op het bedrijf vertoeft, kan er veel meer in de diepte worden gewerkt en krijgt de leerling veel meer het bedrijfsgevoel. Een stagiair zal ook aan stukken werken, maar beseft goed dat dit om oefenstukken gaat die niet in het productieproces worden gebruikt. De duale leerling kan effectief worden ingezet in het productieproces. Ze voelen zich meer verantwoordelijk en zijn fier op het afgeleverde werk." 

Sarah: "We merken inderdaad ook dat het duale traject een positieve invloed heeft op onze leerlingen. Momenteel bieden we dit enkel in het 7de specialisatiejaar aan. Hierdoor gaan leerlingen in het 6de jaar voltijds secundair eerst op stage bij één of verschillende bedrijven. Wanneer leerlingen een goede stage afleggen is het duale traject vaak een beloning,  en krijgen ze een duaal contract aangeboden voor het volgende schooljaar. Ook voor leerlingen die schoolmoe zijn kan het een motivatie zijn om minder naar school te moeten komen maar ook al enkele dagen te kunnen gaan werken. De financiële vergoeding is een extra. Zo kunnen ze al wat geld verdienen en toch nog hun studies af maken. Verder merken we bij onze duale leerlingen dat ze, naast de technische vaardigheden die ze verder ontwikkelen, ook groeien als werknemer, als persoon. Ze leren attitudes die wij hen op school niet kunnen aanleren."

Sarah: "Een praktijkleerkracht lassen is een vroegere werknemer van Bilfinger ROB. Zo hebben we de eerste contacten kunnen leggen. Twee jaar geleden is Peter, mentor van ROB, de eerste infosessies op onze school komen geven en hadden we de eerste reguliere stages van leerlingen uit het 6e jaar lassen constructie. Vorig schooljaar zijn er dan 2 leerlingen bij het bedrijf gestart in het duale traject."

Sarah: "Leerlingen leren hoe het eraan toegaat in een ‘echte’ werkomgeving zorgt ervoor dat ze beter voorbereid zijn om als werknemer te functioneren op de arbeidsmarkt. Zo worden zaken zoals het werktempo, het naleven van veiligheidsinstructies, … duidelijker voor hen. Bilfinger ROB bood onze leerlingen die kans."

Jens: "Vanuit ons bedrijf waren we gecharmeerd door de professionaliteit en gedrevenheid bij de school. Ze zijn vooruitstrevend en hebben duidelijk de ambitie om van duaal leren een succes te maken."

Sarah: "Leerlingen in het 6e jaar deden er eerst stage zodat het bedrijf onze leerlingen leerde kennen. Na een goede stage konden ze in het 7e jaar duaal starten met Bilfinger ROB als werkplek."

Jens: "Vorig schooljaar ging het dus om 2 leerlingen. Ze kregen een opdracht toegewezen en werden van nabij opgevolgd door Peter, de mentor op ons bedrijf. We hebben hem vrijgemaakt voor het begeleiden van leerlingen. Hij heeft een zeer brede kennis van de activiteiten van ons bedrijf, maar heeft tegelijk, door zijn jarenlange ervaring, de juiste skills ontwikkeld voor het begeleiden van studenten. Hij ondersteunt, begeleidt en motiveert hen en zorgt ervoor dat ze hun plaats vinden op de arbeidsvloer. Soms moet hij streng, maar rechtvaardig zijn, soms is hij hun steun en toeverlaat, soms de persoon die hen uitdaagt om de volgende stap te zetten. De mentor is het aanspreekpunt voor de leerling en moet tijdens het traject een sterke band met hem/haar opbouwen. Daarnaast koppelden we de leerlingen doorheen het jaar geregeld aan andere medewerkers zodat ze zo breed mogelijk konden leren. "

Sarah: "Wij hebben een leerkracht praktijk voorzien, hij kan op school samen met de leerling naar doelen toewerken die niet op de werkplek aangeboden kunnen worden. Hij had ook regelmatig contact met de mentor. Dit gebeurde in de eerste plaats door regelmatige bezoeken aan de werkplek maar ook via tussentijds telefonisch contact. We hebben ook een coördinator duaal leren, Chantal. Zij is ook onze leerlingenbegeleidster van de 3de graad, kent de meeste leerlingen al enkele jaren en heeft ook vaak contacten met de ouders. Zij volgt zowel het welbevinden van de leerling op als de (werk)attitudes. Daarnaast heeft ze regelmatig contact met de werkplek. Dit schooljaar was er bijvoorbeeld een leerling die enkele keren afwezig is geweest zonder correct te verwittigen. Het bedrijf brengt Chantal dan meteen op de hoogte. Ze neemt dan onmiddellijk zowel met de leerling als de ouders contact op om te horen wat er aan de hand is en hen ook op hun verplichtingen te wijzen. Nadien zal er ook een gesprek op school doorgaan om de afspraken te overlopen."

Jens: "We hebben doorheen de jaren geleerd dat frequente contacten met de scholen en goede afspraken onontbeerlijk zijn. Zo kunnen we inschatten waar de leerlingen al staan qua kennis en competenties en samen met de school de doelstellingen bepalen. Doorheen het traject zijn afstemmomenten zeer belangrijk om de vinger aan de pols te houden."

Sarah: "Voor ons zijn zulke afstemmomenten ook heel belangrijk. We evalueren waar de leerlingen staan en welke vorderingen ze maken. Samen met het bedrijf  kunnen we dan ook bepalen welke uitdagingen de individuele leerlingen tegenkomen tijdens het traject. Daarnaast is flexibiliteit zeer belangrijk. We moeten ons kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden en gepast reageren. Afspraken zijn belangrijk. Voordat we een samenwerking aangaan met een bedrijf zal er steeds een bedrijfsbezoek gepland worden waarbij de school en de werkplek elkaar leren kennen. De mentor is vooraf welkom op onze school om ons atelier al eens te zien. Bij de start van het schooljaar organiseren we een infomoment voor leerlingen, ouders en de werkplek. Dit gaat door op onze school, afspraken worden herhaald en de contracten kunnen ondertekend worden. Op het einde van het schooljaar verwachten we de mentor op de deliberaties, op die dag gaan ook de proclamaties door. Het is dan fijn dat de mentor dan ook aanwezig is."

Sarah: "We willen graag meer leerlingen gepast praktisch onderwijs aanbieden met een invulling die uitdagend is en goede toekomstperspectieven geeft."

Jens: "Wij willen graag meer leerlingen ondersteunen in de duale leervorm en hen kansen bieden op de arbeidsmarkt, wij willen als bedrijf onze mogelijk toekomstige werknemers ook graag een fijne opleiding bieden."

Sarah en Jens: "Het is voor ons een kwaliteitsvolle manier om jongeren op te leiden, die aansluit bij de noden van de arbeidsmarkt, en die de kloof tussen school en werkplek naadloos overbrugt. Doen dus!"

Dankjewel voor het interview!